Styczeń 2025 rok to czas, gdy w tle turbulencji wokół przejęcia władzy przez Prezydenta Trumpa w Stanach Zjednoczonych i objęcia prezydencji w Unii Europejskiej przez Polskę, społeczeństwo obywatelskie - we współpracy z Ministrem Administracji i Spraw Wewnętrznych - doprowadziło do konkretnego ulepszenia dotyczącego zaufania do wyborów.
Każda osoba, która śledzi to, co dzieje się wokół sporu o decyzję Państwowej Komisji Wyborczej w sprawie sprawozdania Prawa i Sprawiedliwości, zdaje sobie sprawę jak daleko zaszły podziały społeczne jeśli chodzi o uznawanie instytucji wyborczych. Dlatego takie ważne dla organizacji społecznych było przygotowanie wyboru szefa Krajowego Biura Wyborczego, czyli instytucji odpowiedzialnej za zorganizowanie wyborów (Apel: najważniejsza osoba w wyborach. Jak wybrać nowego Szefa Krajowego Biura Wyborczego? – Fundusz Obywatelski im. Ludwiki i Henryka Wujców). Bo uczciwe wybory zależą nie tylko od decyzji PKW, ale też od sprawnej administracji wyborczej.
Ważnym decydentem w procesie wyboru szefa KBW jest Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Tę funkcję piastuje Tomasz Siemoniak. Wspólnie z innymi organizacjami staraliśmy się przekonać ministra do zorganizowania otwartego konkursu na funkcję szefa KBW. Minister miał swoje obawy, głównie związane z tym, że do konkursu nie zgłoszą się kandydaci z niektórych oczywistych środowisk. Na przykład obecni pracownicy administracji wyborczej, którzy mają największe doświadczenie. Będą obawiali się stanąć przeciw dotychczasowej szefowej, która także może stanąć do konkursu. A że my - organizacje - oczekiwaliśmy od kandydatów poddania się wysłuchaniu publicznemu, to po stronie ministerstwa pojawiła się też obawa, że będzie to czynnik mrożący dla wielu dobrych kandydatów. Ostatecznie zwyciężyły argumenty o budowaniu zaufania społecznego do procesu wyboru szefa KBW i minister otworzył nabór na to stanowisko. Nie był do tego zobowiązany i to właśnie jest pierwsze wielkie wspólne zwycięstwo.
Powołana została też Komisja, której zadaniem stało się przesłuchanie i rekomendowanie kandydatów, przedstawicieli środowiska społecznego i akademickiego. Dwie osoby w sześcioosobowym składzie Komisji to przedstawiciele naszych grantobiorcy - dr Anna Frydrych-Depka z Fundacji Odpowiedzialna Polityka i Krzysztof Jakubowski z Fundacji Wolności. Nabór na kandydatów na Szefa Krajowego Biura Wyborczego - Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji - Portal Gov.pl
I udało się! Komisja wyłoniła troje kandydatów, rekomendowała ich Ministrowi, a ten wybrał tę trójkę do zaopiniowania przez Kancelarie Sejmu, Senatu i Prezydenta. To opiniowanie to zwykły element procedury. Ale i tu udało się społeczeństwu obywatelskiemu osiągnąć sukces. Dwie pierwsze kancelarie zgodziły się na wysłuchanie publiczne kandydatów przed zaopiniowaniem. Wysłuchanie odbędzie się w Senacie, 11 lutego 2025 o godzinie 16.00. Można się na nie zapisać za pośrednictwem Fundacji Odpowiedzialna Polityka.